Lươn Nhật Unagi là không những
thơm ngon mà còn đặc biệt chứa nhiều chất dinh dưỡng, phù hợp với
mọi lứa tuổi từ trẻ em đến người lớn tuổi, ai ai cũng yêu thích món
ăn này.
Việc chế biến lươn đòi hỏi nhiều đầu bếp đảm nhận và
được chia ra thành nhiều khâu, chỉ những đầu bếp có thời gian học việc lâu năm
(3-8 năm) mới được giao nhiệm vụ sơ chế lươn. Hương vị của món ăn phụ thuộc chủ
yếu vào công đoạn nướng nên thường do các đầu bếp có kinh nghiệm lâu năm thực
hiện.
Những miếng lươn chưa tẩm gia vị thường được nướng trên bếp than khoảng 5-10 phút, mỡ lươn sẽ tươm ra giúp thịt lươn mềm và không bị khô. Yêu cầu của công đoạn này là nhiệt độ của bếp nướng luôn phải được duy trì ở mức ổn định, không quá nóng và cũng không quá nguội. Các miếng thịt lươn sẽ được trở mặt liên tục đến khi vàng đều và không bị cháy khét.
Để có một phần lươn Nhật chuẩn vị, lươn phải được cho vào nồi gỗ, hấp cách thủy khoảng 40 phút để thịt lươn thật mềm nhưng vẫn giữ được vị ngọt. Lươn hấp xong sẽ được nhúng vào nước tương và đưa lên bếp than nướng lại lần nữa. Để miếng thịt lươn có màu sắc đẹp và hương vị đậm đà hơn, người đầu bếp sẽ rưới nước tương Koikuchi shoyu lên bề mặt thịt lươn. Miếng lươn sẽ được tẩm Koikuchi shoyu và nướng nhiều lần cho đến khi miếng thịt lươn chuyển thành màu đỏ bắt mắt. Trước khi đưa lên bàn ăn, những miếng thịt lươn nướng sẽ tiếp tục được nhúng qua nước tương Koikuchi shoyu một lần nữa.
Loại nước tương này được chế biến khá công phu. Đầu
tiên, người ta trộn đều đậu nành đã hấp chín và lúa mì rang giã nhuyễn. Hỗn hợp
trên được cho vào thùng gỗ để lên men. Người ta còn bổ sung thêm muối và nước
vào thùng. Những chiếc thùng gỗ được giữ ở điều kiện thích hợp trong một thời
gian dài để hỗn hợp lên men tạo nước tương.
Phải mất đến 2 năm, quy trình lên men mới hoàn tất
để cho ra những mẻ nước tương koikuchi thành phẩm. Đặc trưng của loại nước
tương này là có màu nâu sẫm, mùi thơm nồng nàn và vị đậm đà.
Vào những năm 1950, giai đoạn đầu của thời kỳ kinh tế Nhật Bản phát triển bùng nổ, món cơm lươn nướng unadon là câu cửa miệng của người Nhật khi vào quán ăn. Ngày nay, món cơm Unadon vẫn luôn được yêu thích ở Nhật Bản, đặc biệt là trong mùa hè.